Ψυχολογικές διαστάσεις της παρούσας
κρίσης
Οι καταστάσεις που ζούμε
είναι πρωτόγνωρες για εμάς τους Έλληνες. Η ιδιοσυγκρασία μας επίσης είναι τέτοια
που απαιτεί ειδικούς χειρισμούς.
Σε ποια ψυχολογική κατάσταση βρίσκεται αυτή τη
στιγμή ο Έλληνας και πώς μπορεί να θωρακίσει την ψυχή του για να μην φτάσει σε
επικίνδυνα μονοπάτια;
«Αυτό που χαρακτηρίζει τη σημερινή κατάσταση
είναι μια τεράστια απορία. Στην πραγματικότητα κανείς δεν έχει ιδέα τι ακριβώς
συμβαίνει - όλοι τα έχουν χαμένα. Αυτό δίνει μια τεράστια τροφή στη φαντασία,
που πλάθει διάφορες ιστορίες γεννώντας μεγάλες συναισθηματικές αναταράξεις. Σε
γενικές γραμμές ο Έλληνας σήμερα βιώνει:
. Ένα πένθος και μια κατάθλιψη, που σχετίζονται
με την απώλεια του παρελθόντος του. Δεν έχει χάσει μόνο τα υλικά αγαθά και τα
προνόμια που μπορεί να διέθετε, αλλά και την ιδέα που είχε για τον κόσμο. Η ιδέα
αυτή έγινε κομμάτια μαζί με τις προσδοκίες και τα όνειρά του. Από ψυχαναλυτική
άποψη, το να σου αφαιρούν συνέχεια κομμάτια των αγαθών σου είναι σαν να σου
κόβουν κομμάτια από την ιδέα που έχεις για τον εαυτό σου, δημιουργώντας σου το
άγχος του ευνουχισμού.
. Την απόγνωση που γεννάει το παρόν. Ενώ νιώθει
να πιέζεται από παντού, δεν μπορεί να βγάλει άκρη ούτε να πιαστεί από κάπου.
Ταυτόχρονα έχει μια απόλυτη δυσπιστία σε ό,τι του προτείνεται.
. Μια τεράστια αβεβαιότητα για το μέλλον, η οποία
γεννάει άγχος. Μια αφόρητη αίσθηση επικείμενου κινδύνου από άγνωστη αιτία και
αφορμή, ένα φόβο ότι το κάθε τι θα μπορούσε να τον απειλήσει, να τον πάρει από
κάτω και να τα διαλύσει όλα.
Υπάρχουν βέβαια μερικοί που επωφελούνται από αυτή
την κατάσταση, βγάζουν τεράστια χρηματικά ποσά και γίνονται υπουργοί από εκεί
που δεν τους ήξερε κανείς. Για την πλειονότητα όμως του ελληνικού λαού, η
κατάσταση είναι όπως την περιγράψαμε.
Καταναλωτικός ναρκισσισμός
Aυτό που ζούμε σήμερα είναι μια
βαθύτατη κρίση του διανοητικού, πολιτισμικού και κοινωνικού μοντέλου που
βασίλευε ως τώρα στην Ελλάδα, το οποίο βασιζόταν στον καταναλωτικό ναρκισσισμό:
Δηλαδή υπάρχω
εφόσον καταναλώνω, είμαι αυτό που καταναλώνω - και όλο αυτό για να φαίνομαι (το
περίφημο ίματζ ή φιγούρα).
Ποια
είναι η λέξη που μας χαρακτηρίζει και τι είναι αυτό που μας έχει φτάσει έως
εδώ;
Οι Έλληνες, ως κουλτούρα, διψούν για αναγνώριση
και αγάπη - γι' αυτό το λόγο γίνονται ευάλωτοι και εύπιστοι. Ενώ από τη φύση
τους είναι δύσπιστοι, εν τούτοις γίνονται τρομακτικά εύπιστοι όταν τους λες ότι
τους αγαπάς και τους αναγνωρίζεις (λυπάμαι που το λέω, αλλά αυτό εκμεταλλεύονται
οι πολιτικοί μας). Το αποτέλεσμα είναι οι Έλληνες να τσιμπάνε σε διάφορα
δολώματα και να παρασύρονται κάθε τόσο σε περιπέτειες. Εδώ χρειάζεται αυτογνωσία
και να μην πιστεύεις την κάθε φούσκα σαν πραγματικότητα. Πρέπει λοιπόν να
δεχτούμε ότι η λέξη «κορόιδο» μας χαρακτηρίζει - όποιος θέλει, ας εξαιρέσει τον
εαυτό του. Διότι για να αλλάξεις, θα πρέπει πρώτα να παραδεχτείς το λάθος που
έχεις κάνει.
Μπορούμε
να ξαναφτιάξουμε τη ζωή μας σε νέες βάσεις;
Το να διαμορφώσεις σήμερα μια νέα τέχνη του ζην
δεν είναι και τόσο απλό, γιατί αυτός ο τρόπος σκέψης είχε εμπεδωθεί βαθύτατα τα
τελευταία 30 χρόνια σε μια κοινωνία πεινασμένη για υλικά αγαθά και για
αναγνώριση. Η ίδια κοινωνία καλείται τώρα να πραγματοποιήσει μια διανοητική και
ηθική μεταρρύθμιση, ένα τεράστιο έργο ψυχής και πολιτισμού, αρχίζοντας από το
προσωπικό επίπεδο και τον στενό κύκλο του καθενός. Κατ' εμένα, η νέα τέχνη του ζην συνοψίζεται σε τέσσερα πράγματα:
Να είσαι αληθινός, να είσαι απλός, να αγαπάς, να
εργάζεσαι. Αυτό το τετράπτυχο, αντί να δίνει έμφαση στον
καταναλωτισμό, προτάσσει τη δημιουργική δραστηριότητα και την εργασία. Αντί να
τονίζει τον ναρκισσισμό, τονίζει την αλήθεια, την απλότητα και την
αγάπη.
Η
νέα τέχνη του ζην σε 5 βήματα
Ο καθένας μας λοιπόν μπορεί να συμβάλει σε αυτό.
Πώς θα το κάνουμε:
Λέγοντας
τα πράγματα με το όνομά τους.
Αναγνωρίζουμε ότι από το παρελθόν έρχεται πένθος και κατάθλιψη, από το παρόν
απόγνωση και από το μέλλον άγχος. Κανείς δεν αντέχει να αναγνωρίσει ολόκληρη την
πραγματικότητα, αλλά τουλάχιστον ας πούμε χονδρικά τα πράγματα με το όνομά τους,
γιατί αλλιώς μας περιμένουν χειρότερα.
Κάνοντας
μια θεραπεία αλήθειας σε συλλογικό και προσωπικό επίπεδο. Αυτό απαιτεί να πάει ο καθένας από εμάς μπροστά
στον καθρέφτη και να πει στον εαυτό του, χωρίς τον ακούνε οι άλλοι: «Πόσο
κορόιδο υπήρξα - εγώ και τόσοι άλλοι, που πίστεψα σε αυτό το κούφιο πράγμα, σε
αυτό το δόλωμα - φούσκα και ξέχασα μια βαθιά τέχνη του ζην που υπήρχε επί
δεκαετίες σε αυτή τη χώρα παρά τη φτώχεια της και τις δυσκολίες που
αντιμετώπιζε».
Επιστρέφοντας
στους ανθρώπους και στις αξίες της ανθρωπιάς. Η λέξη ανθρωπιά μπορεί να σημαίνει κάτι
διαφορετικό για τον καθένα, αλλά υπάρχει στην ελληνική γλώσσα και μπορεί κάποιος
να την αναζητήσει σε όσα έχει διαβάσει ή έχει ακούσει ή να ρωτήσει να μάθει. Οι
άρχοντες αυτού του κόσμου (μαζί και οι διαμορφωτές της γνώμης που τους
υπηρετούν) προωθούν συστηματικά την τακτική «Φάε πρώτος εσύ τους άλλους προτού
σε φάνε εκείνοι». Αντίθετα σε αυτό, εμείς ας πάμε κοντά στους δικούς μας
ανθρώπους, σε όσους μας αγαπούν και τους αγαπάμε, ώστε να καλλιεργηθεί ξανά η
ανθρώπινη σχέση οικογένειας, φίλων, γνωστών, συγγενών, γειτονιάς. Στη δύσκολη
ώρα ας μη διστάσουμε να απευθυνθούμε στον κύκλο μας για να μας υποστηρίξει και
να μας συμπαρασταθεί, χωρίς να φοβόμαστε (λόγω εγωισμού) ότι θα
ταπεινωθούμε.
Μαθαίνοντας
να ζούμε «ομολογουμένως», όπως
έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι (σ.σ. σε απόλυτη συμφωνία με τη φύση και με
κάποιον ανώτερο ηθικό προορισμό). Να μη γίνουμε δηλαδή μια εικόνα που
ζωγραφίζουν κάποιοι άλλοι για τον καθένα, ακολουθώντας το λάιφ-στάιλ.
Ούτε
χαζοχαρούμενοι ούτε σε απόγνωση
Εν ολίγοις τα παραπάνω εργαλεία σου
επιτρέπουν να κρατήσεις μια ισορροπία, χωρίς να είσαι χαζοχαρούμενος ή να κάνεις
ότι δεν συμβαίνει τίποτα. Καλό θα είναι να γνωρίζεις σε γενικές γραμμές τι
συμβαίνει και να κάνεις μια ρεαλιστική προσπάθεια, χωρίς να σταυρώνεις τα χέρια
και να σκύβεις το κεφάλι στην απόγνωση, η οποία καλλιεργείται το τελευταίο
διάστημα.
υ.γ
είναι από ένα mail που μου έστειλαν δεν είναι δικό μου δάφνες και παράσημα εγώ δεν θέλω απο τον ιδρώτα άλλου ..
ο κάτοχος είναι αυτός 
